O venres 5 de xaneiro, a Voz de Galicia publica a noticia que se fai eco que “a Xunta inicia a substitución de eucaliptos por frondosas en 500 quilómetros de autovías”. O que parece unha boa noticia inicialmente, coa lectura pronto se desinfla, convértese nun reclamo e faiche preguntarche porqué sempre hai que acudir ao “si, pero…”.

O lìo e sendo breve: Inicia o artigo informando sobre o cambio na sensibilidade da Xunta con respecto aos eucaliptos e outras especies pirrófitas e invasoras, continúa comentando a moratoria de plantación de eucaliptos para analizar a situación e acaba con esta oportuna medida de substituír eucaliptos por outras especies frondosas nas marxes das autovías e vías de alta capacidade.

Os beneficios desta actuación piloto anunciada que arrinca en Cangas de Morrazo e que se desenvolverá nos próximos dez anos inclúen a súa contribución ao control dos incendios e cumprir así coa lei antiincendios vixente, a mellora visual co cambio na paisaxe, “unha paisaxe xenuinamente galega” e que para o xornalista estas vías de alta capacidade constitúen a xanela desde a que se observan os distintos ecosistemas de Galicia e en terceiro lugar actuar como filtro verde a través da captura de CO2. Por último, ningunha mención ás especies frondosas coas que procederán á substitución.

Non nos deixan outra opción que responderlles e cuestionar a información.

Primeiro, a suposta sensibilidade da Xunta respecto diso polos seguintes motivos:

• Ambigüidade histórica sobre o carácter invasor e pirófito do eucalipto por parte da Xunt
• A suposta moratoria é unha falacia: Segundo o informe do Consello da Cultura Galega as masas de eucalipto en Galicia ocupaban 14.000 hectáreas en 1966 e 375.000 no ano 2009 (máis de 53.000 na década entre 1999 e 2009), ao redor dun 26% do total da superficie arborizada da Comunidade Autónoma e con preto de 133.00 hectáreas con “novos” eucaliptos onde non existían con anterioridade como ocorreu na comarca de Terra Chá.
• Non hai ningún cuestionamento a proxectos industriais que supoñen e supoñerán a extensión das plantacións de eucalipto, utilizando unha dobre rapadoira insoportable.

En segundo lugar, cuestionamos o seu enfoque sobre a paisaxe, que queda relegado ao que se vexa desde un vehículo de rodas: Onde quedan os elementos patrimoniais ecolóxicos, culturais e sociais da paisaxe? Onde queda a poboación que habita a contorna rural atravesada polas vías rápidas?.

A actuación parece adecuada para a captación de CO2, pero é absoluta e rotundamente insuficiente e adoece dun desenfoque de contexto bastante importante.

Sería tan útil contar con medios de comunicación que non fragmenten!. Prefiren comentar a realidade en compartimentos estancos, renunciando ás interrelacións que teñen e á visión de conxunto que permite a análise do contexto máis completo, acertado e que sinala as contradicións e os actores interesados; esta noticia é un claro exemplo e a resposta inmediata ao titular é “si, pero” porque é parcial, incompleta, tendenciosa e destila slogans para as próximas eleccións. Pois ben, desde a sociedade civil organizada responderemos sempre a estas técnicas sociolóxicas con coñecemento, evidencias técnicas e científicas e con argumentos de todas as áreas interrelacionadas.